Tense’ler, İngilizcenin çok temelinde yatan şeyler olduğu için ve neredeyse her konu ile bağlantılı oldukları için çok iyi bilinmeleri gerekir. Tense’ler, “be”nin kullanımı hariç, çok karmaşık şeyler değillerdir, en azından yapısal olarak. İngilizce cümlelerde gördüğümüz bir tense’i tanımak, İngilizceyi anlamamızda çok önemlidir.
Tense Sözlüğü
Simple
Basit anlamına gelir. Tense’lerde kullanıldığında, tense’in continuous olmadığı yani -ing takısı almadığını belirtir. Continuous ile birlikte, ana iki tense ayrımından biridir.
Continuous
Devam eden demektir. Devam eden eylemleri bildirirken kullanılır. Eylemin halen devam ediyor olması gerekmez. Eylem geçmişte de bir süre devam etmiş olabilir. Aynı şekilde gelecekte de bir süre devam edecek olabilir. Simple ile birlikte, ana iki tense ayrımından biridir. Continuous Tense’lerde yardımcı fiil olarak “be” bulunur. Duruma göre
Present
Şimdiki zamanlar için kullanılır. Present Tense’lerin kullamında fiil ilk hali ile gelir.
Past
Geçmiş anlamına gelir ve geçmiş zamanlar için kullanılır. Past olduğu zaman fiil ya da yardımcı fiil ikinci halinde kullanılır. Past Tense’de iki adet “do” fiili kullanılabilir. Bu gibi kullanımlarda ilk “do” yardımcı fiil olarak çekilir ve “did” olarak kullanılır. İkinci “do” ise cümlenin ana fiili olur ve cümlenin formuna göre uygun şekilde çekimlenir.
I didn’t do my homework.
Did you do this?
Future
Future Tense’ler, fiilin durumu bakımından ilk halindedir. Yardımcı fiil “will”dir. “Will” yardımcı fiil olmak ile beraber aynı zamanda bir modal’dır.
Perfect
Perfect, tense dilinde, üçüncü haldeki fiil demektir. Perfect kullanıldığında vurgu, eylemin gerçekleşmiş olmasında değil, eylemin sonucunun, genelde şu ana, etkisidir. Anlaşılması zor olmasına rağmen, yapısal olarak çok zor değildir. Eğer bir tense’in isminde perfect varsa, bir şeyin üçüncü halde bulunması gerekir. Perfect Tense’lerde yardımcı fiil “have”dir. “Have”, tense’e göre çekilir. Perfect Tense’ler, Türkçemizde bulunmadığı için anlamsal olarak karıştırılması normaldir. Latince kökenli “perfectum” kelimesinden gelir. Anlamı “complete” yani tamamlanmış demektir.
Perfect zamanlarda iki tane “have” fiili aynı cümle içerisinde bulunabilir. Fakat ikinci “have” üçüncü halinde bulunmak zorundadır.
I have had that car for a long time.
She felt marvellous after she had had a good night’s sleep.
”Be”nin Kullanımı
“Be”nin asıl kullanımı, Tense’lerde, Continuous Tense’ler ile birlikte, yardımcı fiil olarak kullanımıdır. “Be”, bulunduğu tense’e göre çekilerek konulması gerekir. Kendi halinde yardımcı fiil olarak bulunmaz. Present Tense’lerde “Am/Is/Are”, Past Tense’lerde, ikinci halinde olması sebebi ile, “Was/Were”, Perfect Tense’lerde ise, üçüncü halinde olması gerektiği için, “Been” olarak kullanılır. Future Tense’lerde sadece “be” olarak kullanılır. Tense’lerde kullanıldığında sonrasında “-ing”li bir fiil gelmesi gerekir. Eğer “-ing”li bir fiil gelmezse, kesinlikle karıştırılmamalıdır. “Be”, cümlenin ana fiili olarak da kullanılabilir. Eğer kendisinden sonra “-ing” yoksa, cümlenin asıl fiili “be”dir.
“Be”, bazı durumlarda, cümlenin içerisinde hem yardımcı fiil hem de ana fiil olarak bulunabilir. Bu durumda “be”, ana fiil olarak çekilmeden, “be” olarak kalır.
I am being annoying.
She was being lazy.
Modal’lardan sonra da eğer “be” getirmemiz gerekirse “be”, herhangi bir şekilde çekilmeden, yalın hali ile kullanılır.
I can be awesome!
You should be careful.
”Be”nin Kalıp İfadelerde Kullanımı
“Be”, bazen bazı kalıplarda da kullanılabilir. “Be going to” ya da “Be able to” gibi. Bu gibi kalıplardaki “be”, cümleye uygun tense’e göre çekilebilir. Sanılanın aksine “be”, sadece Present Tense’de olmak zorunda değildir. Past Tense’de de kullanılabilir.
“Be going to”, Past Tense’de yapıldığında yani “was/were going to” olarak kullanıldığında, anlam farkı vardır. “Was/were going to” ile kurulan cümleler, yapılmamıştır. Bu tarz anlam farklılıkları, “be”nin içinde bulunduğu kalıpların Past versiyonlarında da genellikle geçerlidir.
Pozitif, Negatif ve Soru Cümle Yapıları
İngilizce cümleler, bu yapılarda oldukça istikrarlıdır.
Subject = Özne (I/You/We/They/He/She/It).
Auxiliary Verb = Yardımcı Fiil (Do/Does/Did/Am/Is/Are…).
Verb = Fiil (Swim/Fight/Sleep).
Pozitif cümleler için cümle yapısı:
Subject + Auxiliary Verb (eğer varsa) + Verb
They were sleeping.
Negatif cümleler için cümle yapısı:
Subject + Negative Auxiliary Verb + Verb
I haven’t seen him.
Soru cümleleri için cümle yapısı:
Auxiliary Verb + Subject + Verb
Did you swim?
Cümleler, neredeyse her zaman, bu yapılara uyarak soru ya da negatif yapılır. Bu yapıların öğrenilmesi oldukça önemlidir.
Genel Tense Açıklamaları
Simple Present Tense
Öğretilen ilk tense’dir. Simple Tense olması sebebi ile herhangi bir -ing eki almaz. Yardımcı fiili “do” ya da “does”dır.
Present Continuous Tense
Şimdiki zamandır. Continuous olması sebebi ile -ing ekini alır. Present bir Tense olması sebebi ile yardımcı fiili “be”dir. Buradaki yardımcı fiil olan “be”, cümlenin ana fiili olan “be” ile karıştırılmamalıdır.
Past Tense
Past Tense, Past olması sebebi ile fiilerin ikinci halleri ile kullandığı bir tense’dir. Fakat burada farklı olan, diğer tense’lerden farklı olarak, olumsuz ve soru cümlelerinde, fiilerin ikinci hali kullanılmaz. “Did” yardımcı fiili gelir ve fiiler ilk halleri ile kullanılır. Diğer tense’lerde durum böyle değildir.
“Be”nin kullanımına çok dikkat edilmesi gerekir. “Be”, cümlenin ana fiili olarak kullanılırsa, cümlenin yardımcı fiili olarak algılanmamalıdır.
I was a child.
She was really happy but she got sad.
Past Continuous Tense
Continous Tense olması sebebi ile “-ing” içerir. Bütün continous tense’lerde olduğu gibi yardımcı fiil olarak “be” görev başındadır. “Be”nin past çekimi, yani ikinci hali, “was” ya da “were”dür. Bu “was/were”, asıl fiil olan “was/were” ile karıştırılmamalıdır.
Present Perfect Tense
Perfect Tense olması sebebi ile fiilin üçüncü hali kullanılması gerekir. Yardımcı fiil “have”, Present bir tense olduğu için ilk hali ile cümle içerisinde bulunur. Anlamsal olarak oldukça karıştırılan bir tense’dir. Perfect olması sebebi ile eylemin gerçekleşmiş olması değil, şu ana olan etkisi önemlidir.
Present Perfect Continuous Tense
Continuous Tense olması sebebi ile “-ing” eki olması gerekir. Perfect Tense olması sebebi ile de yardımcı fiil olarak “have” alması gerekir. “Have”, tense Present olduğu için ilk hali ile cümlede bulunur.
Past Perfect Tense
Perfect tense olduğu için fiilin üçündü halde bulunması gerekir. Past bir tense olduğu için de yardımcı fiil olan “have”, geçmiş halinde yani “had” olarak bulunur. Perfect tense olması sebebi ile anlam olarak bazı gariplikler vardır. Bu tense, “geçmişin geçmişi” olarak nitelendirilebilir.
Past Perfect Continous Tense
Bir continuous tense olduğu için fiil “-ing” eki ile bulunur. Perfect tense olması sebebi ile de “have” fiilin cümle içerisinde bulunması gerekir fakat past olduğu için “have”, cümlede ikinci hali ile yani “had” şekilnde bulunur. Anlamsal olarak Past Perfect Tense’e oldukça yakındır.
Future Tense
Future Tense’e fiiler ilk halindedir. “Will” yardımcı fiil olarak kullanılır.
Future Continuous Tense
Future tense olması sebebi ile “will”, Continuous tense olduğu için “-ing” kullanılır. Yardımcı fiil olan “be”nin çekilmeden kullanıldığı tek tense’dir.
Future Perfect Tense
Future olduğu için “will”, Perfect olduğu için “have” kullanılır. Her perfect olduğu için fiil üçüncü halindedir.
Future Perfect Continuous Tense
Future tense olduğu için “will”, Perfect olduğu için “have”, continous olduğu için “be” bulunur. Perfect tense’lerde olduğu gibi yardımcı fiil üçüncü haldedir. Continuous olması sebebi ile de fiil “-ing” alır.